Txalamobil

Putxera Mobil, putxera bat bizikleta baten gainean da. Putxera, jai herrikoien eta gastronomiaren tradizioa bilakatu da, batez ere Enkarterrietan. Kultura herrikoiaren asmakizun bat da, eta bere hastapenak Bilbao - La Robla (Leon) trenbidean ditu. Putxera, XIX.mendean sortu zen, tren-gidariek lapiko berezi bat asmatu zuten ibilbidean zehar sukaldatzeko aukera izateko. Trenarentzat erabiltzen zen ikatza lapikoaren beheko partean jartzen zen berotasuna emanez, eta zapore xarmangarri bat gehituz indaben lapikoan. Modu honetan, negu gorrian plater bero eta goxo bat jateko aukera zuten.

Gaur egun putxera Enkarterrietako jai herrikoietan erabiltzen den tresna da, baina gaur egun sukaldatzeko egiten den prozesua ez da mugitzen. Putxera Mobil, putxera sukaldatzeko momentuan berriz ere mugimenduan egoteko jaiotzen da, era osasuntsuan eta ekologikoan, bizikleta baten pedaleoarekin, putxerari bere jatorrizko mugimendua emanez.

Putxera Mobilaren eraikuntzaren bitartez, gure helburua Zallan, Balmasedan eta Bilbon, hurrenez hurren, hiru jarduera parte-hartzaile egitea izango da. Herri hauetatik, hain zuzen ere, La Roblako tren ospetsu hau pasatzen zen. Modu honetan, kultura herrikoiaren osagaiak aldarrikatuko ditugu, artearen praktikaren bitartez, jaia eta parte-hartzearen testuinguru batetik abiatuta. Putxera sukaldatzen den bitartean egingo den ibilbidean parte hartzera gonbidatzen dugu, indaba plater baten truke. Modu honetan, bizikleta garraio iraunkorra denez gero, bere erabilera bultzatzen dugu, ingurugiroaren eta kulturaren ikuspuntutik bizitasuna berrizten lagunduz eta gizakiaren oinarrizko gaitasunei bere balioa bereganatzen lagunduz. Eta hau guztia, bizikleta baten gainean ibiltzen eta gure inguruko produktuekin putxera bat sukaldatzen dugun bitartean.

--------

La PUTXERA MOBIL es una Putxera sobre una bicicleta. La Putxera, es un icono
gastronómico y festivo principalmente de la zona Enkarterri. Un utensilio fruto de la
sabiduría e ingenio popular, procedente del trayecto ferroviario de Bilbao-La Robla (León). La Putxera surgió sobre el siglo XIX, a raíz del ingenio de los maquinistas que idearon una particular olla para cocinar, obteniendo la fuente de calor del carbón del tren que se almacenaba en la parte baja del utensilio, confiriéndoles un toque suculento al tradicional cocido de alubias; de esta manera conseguían comer un plato caliente en los crudos inviernos que vivieron.

Hoy en día la putxera esta presente en las fiestas populares de la zona, pero el proceso en su elaboración ya no es móvil. La PUTXERA MOBIL nace con el objetivo de devolver el movimiento en el proceso de preparación y cocción a partir de la simple y ecológica tracción humana del pedaleo de una bicicleta.

A partir de la construcción de La PUTXERA MOBIL, nuestro propósito es realizar tres diferentes acciones participativas en las localidades de Zalla, Balmaseda y Bilbao. Lugares por donde transitaba el emblemático tren de la Robla. Revindicando de esta forma elementos de la cultura popular local, desde la práctica artística, en un contexto festivo y participativo. Convocando la participación ciudadana en su recorrido, a cambio de un plato de alubias. Bajo el impulso de potenciar la bicicleta como medio de transporte sostenible. Contribuyendo a restaurar la vitalidad ambiental y cultural, devolviendo un profundo significado a la experiencia humana ordinaria. A partir de hacer cosas simples, como montar en bicicleta y cocinar una putxera con productos locales.